Bộ Tài nguyên – môi trường vừa ra quyết định tổng kiểm tra tình trạng qui hoạch “treo”, dự án “treo” trên cả nước. Trao đổi với Tuổi Trẻ, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên – môi trường MAI ÁI TRỰC nhấn mạnh việc qui hoạch “treo”, dự án “treo” đang gây khổ sở cho người dân, làm chậm tiến độ dự án, gây lãng phí trong việc sử dụng đất.

Theo ông, các dạng qui hoạch “treo”, dự án “treo” phổ biến hiện nay là gì và nơi nào “treo” nhiều nhất

– Bộ trưởng Mai Ái Trực: Có ba dạng “treo” chính. Thứ nhất, địa phương công bố qui hoạch một khu đất để xây dựng công trình, dự án nhưng sau đó không làm gì để thực hiện qui hoạch trong khi người dân sống trong khu qui hoạch muốn xây dựng, sửa chữa, chuyển nhượng lại gặp khó khăn.

Thứ hai, đã có quyết định thu hồi đất để thực hiện dự án nhưng việc thu hồi không dứt điểm, kéo dài từ năm này sang năm khác, có khi chỉ vướng một vài thửa đất, trong khi nhà đầu tư mỏi mắt chờ giao đất. Tình trạng “treo” này làm chậm trễ tiến độ thực hiện dự án đầu tư. Thứ ba, đất đã giao nhưng chủ đầu tư không đầu tư gì hoặc đầu tư một ít rồi bỏ đó gây lãng phí.

Đến bây giờ chúng tôi chưa có con số chính xác để đánh giá, nhưng TP.HCM là nơi có nhiều đơn thư phản ảnh nhất về tình trạng qui hoạch “treo”, dự án “treo”.

* Tình trạng qui hoạch “treo”, dự án “treo” tới đây sẽ được kiểm tra, xử lý như thế nào?

Tỉnh Bình Định vừa quyết định thu hồi khu đất D3 trên đường Nguyễn Lữ thuộc dự án chung cư cao tầng do Công ty Xây dựng và phát triển đô thị Bình Định làm chủ đầu tư. Sau hai năm khởi công dự án, công trình chỉ có bảng sơ đồ – Ảnh: TTXVN

– Bộ trưởng Mai Ái Trực: Chúng tôi chỉ kiểm tra việc sử dụng đất trong các qui hoạch chứ không kiểm tra qui hoạch chung chung. Hiện nay, bên cạnh những qui hoạch được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt theo đúng qui định, cũng có những trường hợp xác định khu qui hoạch chỉ bằng một công văn, một thông báo. Vì vậy lần này chúng tôi sẽ xem xét về tính pháp lý của các qui hoạch. Nếu qui hoạch không đúng qui định thì phải hủy.

Đối với những trường hợp qui hoạch theo đúng pháp luật thì sẽ xem tính khả thi của qui hoạch đó. Nếu qui hoạch không có tính khả thi hoặc không hợp lý, cơ quan đã phê duyệt qui hoạch phải hủy quyết định phê duyệt hoặc điều chỉnh qui hoạch cho phù hợp. Trong trường hợp qui hoạch có tính khả thi mà chưa được thực hiện thì phải đề ra biện pháp để thực hiện.

Đối với các trường hợp đã có quyết định thu hồi đất nhưng giải tỏa nhùng nhằng, không dứt điểm, cũng cần có biện pháp để khắc phục. Những dự án đã được giao, cho thuê đất mà không sử dụng hoặc sử dụng không theo tiến độ qui định phải thu hồi đất hoặc gia hạn thời gian hoàn thành dự án trong trường hợp cần thiết.

“Lý do chúng tôi quyết định kiểm tra trên địa bàn cả nước tình trạng qui hoạch “treo”, dự án “treo” bởi đây là vấn đề đang tồn tại ở hầu hết các địa phương và gây bất bình trong nhân dân ở nhiều nơi. Chúng tôi tiến hành kiểm tra để qua đó thúc đẩy việc xử lý của các địa phương”

Trong báo cáo gửi về bộ, các địa phương phải báo cáo rõ ngày ra quyết định qui hoạch, hình thức văn bản, hiện trạng khu đất (đã sử dụng hay chưa sử dụng), lý do chưa sử dụng, những biện pháp đã tác động để giảm qui hoạch “treo”, hướng xử lý trong thời gian tới… Những khu qui hoạch trái qui định, không hợp lý, không có tính khả thi đã bị hủy qui hoạch thì đương nhiên việc sử dụng đất ở đó tiếp tục theo hiện trạng. Còn đất dự án giao cho chủ đầu tư mà không làm thì thu hồi giao cho nhà đầu tư khác.

* Nhiều nơi chính quyền cấm người dân trong khu qui hoạch sửa chữa nhà cửa, chuyển nhượng đất đai. Vấn đề này có được xem xét khi kiểm tra các khu qui hoạch “treo”?

– Chúng tôi sẽ kiểm tra nội dung này. Luật đất đai đã có qui định về việc sửa chữa, cải tạo nhà ở, công trình trong khu qui hoạch nhưng một số nơi lại cấm tiệt, không quan tâm gì đến điều kiện nhà ở của người dân trong khu qui hoạch. Có nơi còn đề ra các qui định thành văn hoặc bất thành văn để hạn chế quyền của người sử dụng đất như không cho chuyển nhượng… Những cấm đoán đó rất phiền hà cho người dân, nơi nào qui định như vậy là vi phạm pháp luật.

* Thưa ông, nguyên nhân nào dẫn đến tình trạng qui hoạch “treo”, dự án “treo” tại các địa phương?

– Nói chung là xuất phát từ động cơ tốt của chính quyền các cấp, muốn cho địa phương mình nhiều công trình, dự án, muốn công nghiệp, dịch vụ phát triển, muốn đô thị được hoành tráng hơn. Động cơ tốt nhưng dự báo không tốt, khâu lập qui hoạch chưa thật sự khoa học, qui hoạch nhưng không tính đến các điều kiện để thực hiện qui hoạch… ví dụ khả năng thu hút đầu tư thấp, đáng lẽ qui hoạch chừng một vài khu công nghiệp là đủ thì lại mở rộng quá nhiều dẫn tới tình trạng khu công nghiệp để cỏ mọc.

* Xin cảm ơn ông.