News & Blog

Hỏi: Trước đây di sản là nhà ở được mở thừa kế trước ngày 1.7.1991 có Việt kiều tham gia đều tạm ngưng, chưa giải quyết. Hình như nay đã được giải quyết? Nếu tôi nhập quốc tịch Mỹ thì có ảnh hưởng tới việc hưởng phần di sản đó không?

Lam Tuyen (Mỹ)

Trả lời: Kể từ ngày 1.9.2006 đối với di sản là nhà ở mà thời điểm mở thừa kế trước ngày 1.7.1991 được giải quyết như sau:

– Nếu bạn có quốc tịch Việt Nam hoặc đã nhập quốc tịch nước ngoài nhưng chưa thôi quốc tịch Việt Nam hoặc đã thôi quốc tịch Việt Nam nhưng chưa nhập quốc tịch nước ngoài thì được xác lập quyền sở hữu nhà ở đối với phần thừa kế của mình.

– Nếu bạn đã nhập quốc tịch nước ngoài và đã thôi quốc tịch Việt Nam hoặc bạn là người gốc Việt Nam nhưng chưa từng có quốc tịch Việt Nam thì được hưởng giá trị phần thừa kế đó.

Trường hợp đến ngày 1.9.2006, di sản là nhà ở đó đã được bán mà số tiền đang được gửi tại Kho bạc Nhà nước hoặc ngân hàng của Việt Nam thì bạn làm thủ tục nhận tiền tại kho bạc, ngân hàng theo quy định của pháp luật và bạn xuất trình giấy tờ sau đây chứng minh được hưởng thừa kế:

– Văn bản thoả thuận chia thừa kế hoặc trích lục bản án hoặc quyết định của tòa án đã có hiệu lực pháp luật.

– Hộ chiếu hợp lệ của Việt Nam hoặc hộ chiếu hợp lệ của nước ngoài hoặc giấy tờ thay thế hộ chiếu nước ngoài hợp lệ. Trong trường hợp bạn sử dụng hộ chiếu nước ngoài thì phải kèm theo giấy xác nhận mất quốc tịch Việt Nam hoặc giấy xác nhận đăng ký công dân (theo Nghị quyết số 1037/2006/NQ-UBTVQH11 ngày 27.7.2006).

“Chợ cóc” đã rất thân quen với đa số người Hà Nội, thường họp rải rác ở các tuyến đường, vỉa hè, khu dân cư… Nhưng khi các khu chung cư phát triển mà chưa có hạ tầng đồng bộ, như tại khu tái định cư Nam Trung Yên, thì chợ cóc leo cả lên cao.

Buổi sáng, chợ họp ngay trong khuôn viên chung cư. Những người bán hàng đều sinh sống trong các khu nhà. Cũng như bất cứ một chợ cóc nào khác, ở đây bán đủ thứ từ rau dưa, mắm muối đến các loại thực phẩm tươi sống như thịt, cá, gà, ngan… Một người bán ngô luộc cho biết: “Những người bán hàng ở đây đều là dân chung cư cả, chợ họp từ 6 đến 9h sáng là tan. Còn tôi thì bán vào buổi sáng và buổi tối, mỗi ngày cũng được vài chục nghìn”.

Đấy là chuyện ở dưới sảnh, còn trên các tầng, đã hai năm nay, “chợ” diễn ra cả ngày, ở hành lang và cả trong phòng khách các nhà, có đủ cả từ đồ ăn sáng như bún, miến, cháo, phở, rau cỏ, đồ tạp hóa cho tới các gian thuê băng đĩa, giặt là hay thậm chí là cắt tóc gội đầu. Trên các cửa sổ hay cửa ra vào từ tầng 1 cho đến tầng 13, còn có thể tìm thấy hàng loạt biển quảng cáo, pano như “Cắt tóc nam – nữ, gội đầu, sơn sửa móng tay”, “Cho thuê băng đĩa, CD – DVD”, thậm chí cả “Chuyên sửa chữa các loại xe máy”… Một người bán hàng cho biết, chợ mở ra để phục vụ bà con tại chỗ, nhất là những người già.

Trên hành lang tầng 3 nhà B3B là một hàng bánh mỳ sáng. Bà chủ nhà cho biết: “Mỗi hôm tôi lấy chừng 30 chiếc. Mỗi tòa nhà ở đây đều có vài hàng ăn như thế này”. Tầng 12 là một quán phở khá to, khách khứa đông đúc. Gần chục bộ bàn ghế nhựa thường thấy ở các quán ăn trên phố được kê khắp phòng khách, chạy dài ra tận ngoài hành lang gần thang máy. Tất cả các bàn thường kín chỗ. Sáng nào quán cũng phục vụ vài chục lượt khách. Ở đây cũng có đến 4-5 người phụ việc.

Chị Lan, chủ một chủ cửa hàng tại gia, cho biết: “Cửa hàng của tôi mở từ sáng đến tối”. Chỉ vào tảng thịt lợn to, chị nói thêm: “Hôm nào tôi cũng bán hết chỗ này trước 9h, có định mức hết cả rồi. Bán xong thì dọn hàng sạch sẽ, cố gắng giữ vệ sinh. Ban quản lý cũng không phản đối, chỉ nhắc nhở phải gọn gàng thôi. Mà cái đấy thì khỏi phải nhắc, chúng tôi cũng không thể để mất vệ sinh cho khu mình ở được”.

Hàng hóa tại các sạp hàng trong khu nhà được vận chuyển lên cao bằng thang máy như bình thường. Ngoài việc phục vụ nhu cầu của người dân ngay lập tức, những người bán hàng còn làm dịch vụ đặt hàng theo yêu cầu.

Không thể ngăn cấm!

Nam Trung Yên là khu tái định cư của người dân phường Phương Kim Liên, Nam Đồng thuộc diện giải tỏa cho dự án đường Kim Liên – Ô chợ Dừa. Tháng 9/2005, gần 2.000 người đã chuyển đến đây với lời hứa hẹn của cơ quan chức năng về một khu chung cư tiện nghi. Nhưng sau hai năm chờ đợi, hiện nay, bà con vẫn sống trong cảnh tạm bợ và việc buôn bán hàng hóa là tất yếu. Đa số người dân không phản đối chuyện bán hàng tại nhà, dù họ đều thừa nhận rằng có thể ảnh hưởng đến trật tự, vệ sinh cho tòa nhà.

Bà Tuyết, Tổ phó khu B2A, cho biết phần lớn người ở đây đều là những dân lao động với thu nhập không cao nên với họ việc vào các siêu thị như BigC hay Hapro Mart gần đó để mua sắm là quá xa xỉ. Việc mở ra “chợ cóc” kiểu này là do nhu cầu bức thiết hằng ngày. Nhưng nếu Ban quản lý dành riêng cho một nơi để họp chợ thì vẫn tốt hơn là mở các cửa hàng tại gia như thế”. Một người dân khác cũng bày tỏ ý kiến: “Đúng là mở quán ở đây thì không phù hợp với một khu chung cư cao tầng lắm. Nhưng biết làm sao được. Không cho mở thì chúng tôi ăn uống ở đâu?”.

Phản đối nhưng cũng đành phải nhượng bộ, một cán bộ hưu trí sống ở nhà B3B, nói: “Tôi không ủng hộ việc mở hàng quán trong phòng ở và cả dưới khuôn viên. Nhưng đó là do thói quen từ xưa và cũng do nhu cầu của đại đa số dân chúng, cũng đành chịu”.

Đại diện ban quản lý tòa nhà là Xí nghiệp Quản lý dịch vụ và Kỹ thuật khu đô thị, cũng khẳng định không có bất kỳ một văn bản nào quy định cụ thể về việc cấm bán hàng tại các khu chung cư. Biện pháp chủ yếu hiện nay vẫn là vận động và nhắc nhở giữ trật tự và vệ sinh chung.

“Kinh doanh phải có lời, nhưng trong trường hợp này lợi nhuận của các ông chủ đầu tư nhà chung cư được gọi là cao cấp quá cao, lên tới 100-200%, tức là gấp 5 -10 lần lợi nhuận thông lệ trên thế giới”. GS.TS Nguyễn Trường Tiến, Phó TGĐ Tổng công ty Xây dựng Hà Nội.

Giá căn hộ bị đẩy lên nhiều lần so với giá trị thật

Cụm từ “chung cư cao cấp”, “căn hộ cao cấp” xuất hiện ngày càng nhiều gắn với những tòa nhà cao tầng có thang máy mà ở đó khách hàng muốn sở hữu phải trả mức giá rất… cao cấp.

Nhưng những phiền muộn của khách hàng liên quan đến chất lượng tỷ lệ nghịch với những căn hộ được gắn mác cao cấp ngày càng nhiều, thậm chí có vụ phải đưa nhau ra tòa khiến người dân bắt đầu lo ngại và đặt câu hỏi “thế nào gọi là cao cấp?”, “căn hộ cao cấp” có cao cấp thật?

Loạn chung cư cao cấp

Anh Hưng vỗ nhẹ nhẹ lên tường nhà, từng mảng vôi cát, sơn tường rơi ra để chứng minh với tôi rằng: “Giá cao không có nghĩa mua được căn hộ cao cấp”. Anh Hưng đã mua căn hộ này tại 101 Láng Hạ (Đống Đa, Hà Nội) với giá gần 10 triệu/m2, một mức giá rất cao vào thời điểm cách đây 2 năm. Nhưng trước khi có thể sử dụng căn hộ “cao cấp” của mình làm văn phòng làm việc như hiện nay, anh Hưng phải chi hơn 100 triệu đồng để thay toàn bộ các thiết bị trong nhà, từ đèn chiếu sáng đến thiết bị vệ sinh, thậm chí cả tay nắm cửa. Trong quá trình sử dụng, anh luôn phải đối mặt với tình trạng tắc, vỡ ống nước, nền nhà nứt vỡ; “còn việc sơn tường bong tróc, nham nhở là chuyện thường ngày” – anh Hưng nói.

Một chung cư khác ngay trong trung tâm thành phố, xen kẽ giữa vô số nhà cao, thấp lố nhố; thiết kế, trang trí nội thất vào loại trung bình, không có không gian xanh cũng như các tiện ích ở khác cũng được chủ đầu tư gắn mác “cao cấp” và bán với giá 1.600 USD/m2 và nghe đâu họ còn đang “dọa” tăng lên 1.800 USD/m2 do “nhu cầu lớn quá”. Dường như đang trở thành phong trào, các chủ đầu tư cứ hễ xây chung cư là phải “cao cấp”, hàng loạt dự án chuẩn bị làm của Hà Nội cũng đang được thiết kế kiểu “cao cấp” như Đông Nam đường Trần Duy Hưng, tổ hợp Trung tâm thương mại, cao ốc văn phòng và nhà ở Cầu Giấy… đều được tính toán ở mức giá 1.300 – 1.600 USD/m2.

GS.TS Nguyễn Trường Tiến, Phó tổng giám đốc Tổng công ty Xây dựng Hà Nội, người có nhiều năm nghiên cứu về kết cấu và đặc biệt tâm huyết trong lĩnh vực nhà ở nhận xét: “Tôi đã vào những căn hộ có giá bán 1.300 – 3.000 USD/m2, điều dễ dàng nhận thấy, chủ đầu tư đã “ăn” quá nhiều”.

Hãy là khách hàng thông minh

Theo TS Tiến, chất lượng của một ngôi nhà không chỉ đơn thuần là sự bền vững của kết cấu mà cơ bản nó phải được tạo nên bởi sự tiện ích, cảm giác thoải mái, an toàn và sự hài lòng mang lại cho người sử dụng. Nhưng đa phần các khu chung cư hiện nay, ngoài một vài khu được thiết kế bởi kiến trúc sư nước ngoài, đều ở trong tình trạng bất hợp lý cả về quy hoạch và thiết kế.

“Nổi bật nhất là thiếu cây xanh, cả một khu được gọi là đô thị mới cao cấp như Trung Hòa – Nhân Chính mà rất ít cây xanh, bãi xe cũng khiêm tốn, hệ thống cứu hỏa thì kém” – ông Tiến bức xúc. Một kiến trúc sư có uy tín kể với tôi rằng, khi ông đến khu căn hộ cao cấp 18 tầng Botanic, 321 Nguyễn Thượng Hiền (Q.Phú Nhuận, TP.HCM), ông đã rất “choáng” vì sự hiện đại của cả tòa nhà cũng như từng căn hộ. “Nó quả là cao cấp nhưng tôi nói với người phụ trách ở đó rằng, nó chỉ là một ngôi nhà đẹp đơn lẻ trong một khu dân cư rất lộn xộn”, ông này nói.

Khi được hỏi về vấn đề này, TS. KTS Nguyễn Đình Toàn, Viện trưởng Viện Nghiên cứu kiến trúc (Bộ Xây dựng) bày tỏ quan điểm: “Pháp luật hiện hành không có sự phân chia cấp độ nhà cao cấp hay trung bình; cũng chưa có tiêu chuẩn cho các loại nhà nên có sự lộn xộn là dễ hiểu. Theo tôi, với nhà chung cư chúng ta cũng nên làm giống như gắn sao cho khách sạn, tức là cơ quan quản lý – theo tôi nên là Cục Quản lý nhà – phải đặt ra các tiêu chuẩn để chủ đầu tư căn cứ vào đó xác định cấp loại nhà của họ, người sử dụng cũng không lẫn lộn”.

Ông Toàn khuyến cáo: “Trong khi chưa có tiêu chuẩn đó thì hãy làm một khách hàng thông minh bằng cách thông qua các đơn vị tư vấn có uy tín nhằm xác định chính sách chất lượng căn hộ để chỉ phải trả một mức giá hợp lý cho một căn hộ sống phù hợp”. Ông Toàn cho biết: “Một kiến trúc sư bình thường cũng có thể xác định được ngay lập tức tính tiện ích của một căn hộ và giá thành của nó để đưa ra tư vấn chính xác cho khách hàng rằng, căn hộ đó có phù hợp hay không và mức giá như vậy đã hợp lý chưa”. “Nhưng đáng tiếc, hình như rất ít khách hàng làm việc này trước khi quyết định mua một căn hộ nào đó, kể cả với những căn hộ có giá tới chục tỉ đồng”, ông Toàn tiếc rẻ.

TS Nguyễn Trường Tiến khẳng định rằng, với công nghệ và giá thành đầu vào hiện nay, giá xây lắp các căn hộ chung cư (loại trung bình) tại các đô thị lớn ở mức 4-5 triệu đồng/m2. “Nếu hoàn thiện nội thất loại xịn nhất cũng chỉ gấp 2 lần số đó, tức khoảng 8-10 triệu đồng/m2”, ông Tiến quả quyết.

Gần 100 hộ dân tập trung tại toà nhà trung tâm The Manor Hà Nội chiều qua để phản đối mức phí dịch vụ quá cao cũng như thái độ phục vụ của ban quản lý và chủ đầu tư Bitexco.

Theo thông báo của The Manor Hà Nội, phí quản lý nhà tính theo m2, mỗi tháng là 14.000 đồng, phí gửi xe máy 160.000 đồng, ôtô là 1,6 triệu đồng một xe. Mức phí này bắt đầu áp dụng từ tháng 7. Các hộ được yêu cầu phải truy thu 3 tháng 7, 8, 9.

Bác Thuỳ một cán bộ hưu trí ở B112 nói: “Cả đời vợ chồng tôi tích cóp được bao nhiêu tiền thì đổ hết vào mua căn hộ này. Giờ cả hai đã về hưu lương tháng mỗi người hơn một triệu, lấy đâu ra tiền để đóng cái mức phí nhà cao ngất đến 1,4 triệu một tháng cho một căn hộ 100 m2”.

Nhưng điều làm bác cảm thấy bực mình hơn là cách hành xử của Bitexco. “Họ không coi dân ra gì cả, đơn phương đưa ra các mức phí trên trời và ép người dân phải thực hiện. Họ lại còn đưa ra các bức thư mang tính chất đe dọa”.

Chị Liên ở nhà B3 đang ở căn hộ rộng 200 m2. Tính theo biểu của ban quản lý, mỗi tháng chị phải mất 2.800.000 tiền phí nhà, cộng với tiền gửi 2 chiếc ôtô và một chiếc xe máy nữa sẽ hết khoảng 6,2 triệu đồng, ngang với tiền thuê một căn hộ. “Tôi bỏ hơn 4 tỷ đồng ra mua nhà, giờ lại phải đi “thuê lại” chính căn hộ của mình sao”, chị Liên nói.

Bác Khanh một giáo viên về hưu thì rất bực mình vì chất lượng công trình và thái độ của Bitexco. Cách đây khoảng 6 tháng bác nhận được một bức thư của Bitexco yêu cầu trong vòng 15 ngày phải đến nhận nhà nếu không sẽ huỷ hợp đồng. Khi đó hai vợ chồng bác đang ở miền Nam vội vàng bay ngay ra Hà Nội. Nhưng đến nơi thì nước lênh láng khắp sàn nhà, tường thì vẫn đang đục khoét thi công. Nhà chưa xong, vợ chồng lại phải khăn gói lên máy bay về Nam vừa mệt, vừa tốn tiền đi lại mà không nhận được bất cứ lời xin lỗi nào.

Hơn 3 tháng sau nhận được nhà thì lại khổ vì thang máy và ô nhiễm môi trường. Bác cho biết, bác phải sống chung với công trường với bụi bẩn, tiếng ồn và mùi hôi hám. Còn thang máy thì thường xuyên chết, có lần chồng bác bị nhốt trong thang máy cả tiếng đồng hồ.

Bức xúc của người dân nơi đây lên đến cao trào khi họ nhận được thông báo mới vào ngày 2/10. Theo đó, đến hết ngày 15/10 nếu các hộ không đóng phí gửi xe theo mức Bitexco đưa ra, sẽ không được phép đưa xe vào địa phận của The Manor. Sau đó do sự đấu tranh của người dân, Bitexco cho lùi thời hạn đến 30/10 và dựng hai barie trước cửa khu vực bãi đỗ xe.

Các hộ dân ở đây đã cử ra một Ban đại diện lâm thời, nhiều lần đưa thư phản ánh lên Ban quản lý khu chung cư và Bitexco. Tới lần thứ 4, Bitexco mới chịu cử đại điện là ông Vũ Quang Bảo và ông Nguyễn Đức, Phó giám đốc chi nhánh Bitexco Hà Nội đứng ra thu xếp cuộc họp vào chiều 11/10.

Tuy nhiên, chỉ 12 người đại diện cho các hộ dân được vào họp. Phòng họp bị phong toả bởi lực lượng bảo vệ chung cư và một số cán bộ của Bitexco. Bên ngoài gần 100 người dân vẫn kiên trì chờ đợi theo dõi kết quả. Họ đã nghỉ làm để đến đây, có người đang công tác ở miền Nam cũng tức tốc bay ra tham dự.

Điều hoà, quạt gió bật hết tốc lực, nhưng không khí ở tiền sảnh vẫn vô cùng ngột ngạt, thỉnh thoảng lại có một nhóm nhao nhao lên đòi vào phòng họp. Cuối cùng ban đại diện phải thống nhất, cứ sau khoảng một tiếng đồng hồ, sẽ cử người ra ngoài thông báo diễn biến để bà con ở ngoài đỡ sốt ruột

Cuộc họp giữa hai bên kéo dài suốt từ 3h chiều đến 7h45 tối. Đại diện Bitexco cam kết sẽ phối hợp làm việc với cư dân, chấm dứt tình trạng đơn phương áp đặt như trước đây. Các khoản phí và mức phí sẽ do Bitexco và các hộ dân thống nhất đưa ra. Bitexco sẽ xin lỗi người dân bằng văn bản về những sai sót trước đây trong cách hành xử. Và ngay trong tuần này sẽ tháo bỏ các barie ở chắn ở cửa hai khu để xe.

Tuy đã rất mệt và đói, vì phải chờ đợi nhiều tiếng đồng hồ, nhưng bà con rất phấn khởi vỗ tay rào rào, khi nghe công bố kết quả cuộc họp. Tuy nhiên bên cạnh đó vẫn còn những ý kiến nghi ngại, khi cho rằng đây có thể chỉ là kế hoãn binh của phía chủ đầu tư.

Phía Bitexco hiện vẫn chưa đưa ra bình luận gì và từ chối trả lời các câu hỏi của báo chí.